Cưỡng ép kết hôn ly hôn trái pháp luật xử thế nào?

Hiện nay, không ít trường hợp vẫn xảy ra tình trạng cha mẹ ép gả con cái vì lợi ích kinh tế, gia đình ép buộc ly hôn để giành tài sản hoặc người khác dùng sức ép tinh thần, vật chất để can thiệp vào cuộc sống hôn nhân. Vậy cưỡng ép kết hôn ly hôn trái pháp luật xử thế nào? Hình thức xử phạt hành chính và trách nhiệm hình sự được quy định ra sao? 

Bài viết này, văn phòng thám tử VDT sẽ phân tích chi tiết, giúp bạn hiểu rõ khung pháp lý và cách bảo vệ quyền lợi của mình trong những tình huống nhạy cảm này.

Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm hành vi cưỡng ép hôn nhân

Hôn nhân là một trong những quyền cơ bản của công dân, được Hiến pháp và pháp luật Việt Nam bảo vệ toàn diện, dựa trên nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, bình đẳng. Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, trong Điều 5 (khoản 2, điểm b), khẳng định rõ: cưỡng ép kết hôn, ly hôn, lừa dối hôn nhân và cản trở quyền kết hôn hợp pháp đều là hành vi bị nghiêm cấm. Đây không đơn thuần là lời nhắc nhở mà là tuyên bố pháp lý đanh thép: QUYỀN KẾT HÔN LÀ TỰ NGUYỆN, không ai được phép ép buộc trái ý muốn của người khác.

Vậy, chẳng hạn cha mẹ ép con lấy chồng vì sính lễ cao không thể đáp ứng hoặc ép ly hôn để chiếm tài sản do đối tác sở hữu đều vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc trên. Pháp luật không dung thứ cho bất cứ lý do nào, kể cả là “truyền thống” hay “lợi ích gia đình”.

Vậy cưỡng ép kết hôn ly hôn trái pháp luật xử thế nào?

Xử lý hành chính

Theo quy định tại Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP, hành vi cưỡng ép kết hôn hoặc ly hôn, hoặc yêu cầu thách cưới phi lý để ngăn cản việc kết hôn hợp pháp sẽ bị xử phạt hành chính từ 10 triệu đến 20 triệu đồng. Còn hành vi “cản trở” kết hôn hoặc ly hôn (ví dụ yêu sách tiền hỗ trợ vật chất hoặc ngăn cản bằng lời nói, hành động) bị phạt từ 3 triệu đến 5 triệu đồng.

Nói cách khác, pháp luật đã xác định rõ mức xử lý hành chính không nhẹ chút nào đối với những hành vi vi phạm này. Và nếu bạn đang suy nghĩ “ép cưới cho con là phong tục” hay “ép ly hôn để chia tiền tài sản” thì hãy hiểu rõ, đó không phải “lá chắn bảo vệ truyền thống”, mà là hành vi có thể bị phạt đến hai chữ số triệu đồng.

Xử lý hình sự nếu hành vi lặp lại

Một bước đáng chú ý nằm ở Điều 181 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017. Theo đó, nếu người vi phạm đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi cưỡng ép kết hôn/ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện nhưng vẫn tiếp tục vi phạm thì có thể bị xử lý hình sự. Hình phạt có thể là:

• Cảnh cáo hoặc cải tạo không giam giữ đến 3 năm;
• Phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm tùy theo mức độ và hậu quả hành vi.

Điều luật này nhằm khẳng định: Hành vi trái pháp luật không chỉ dừng lại ở phạt tiền, mà còn có thể kéo theo hệ quả trách nhiệm hình sự nếu không dừng lại sau lần vi phạm đầu tiên. Luật muốn cảnh tỉnh: Hãy dừng ngay từ lần đầu vi phạm, đừng đẩy bản thân (hoặc người thân) vào vòng lao lý.

Phân loại hành vi và biện pháp xử lý

• Cưỡng ép kết hôn/ly hôn: dùng bạo lực, đe dọa, đòi hỏi vật chất, uy hiếp tinh thần để buộc người khác phải tiến hành hôn nhân hoặc ly hôn trái ý muốn.
• Cản trở kết hôn/ly hôn: gây trở ngại thông qua hành hạ, làm nhục, thách cưới cao, giữ giấy tờ, gây áp lực tinh thần để ngăn cản việc thực hiện quyền kết hôn hợp pháp hoặc quyền ly hôn sau này.

Cả hai hành vi đều xâm phạm quyền con người và khi đã bị xử phạt hành chính mà vẫn vi phạm thì bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 181. Pháp luật đặt một giới hạn rõ ràng: Phải kết thúc tình trạng “nguội” bằng hình thức xử lý phù hợp: hành chính nếu lần đầu và hình sự nếu có “án tích” hành chính trước đó.

Cách đối phó khi gặp tình huống xâm phạm quyền hôn nhân

1. Lưu giữ chứng cứ: video, âm thanh, hình ảnh, cuộc gọi ghi âm chứng minh việc bị ép buộc hôn nhân hoặc ly hôn.
2. Khiếu nại hành chính: đến UBND cấp xã/phường nơi cưỡng ép xảy ra để yêu cầu xử phạt hành chính, căn cứ vào Điều 59 Nghị định 82/2020.
3. Yêu cầu khởi tố hình sự: nếu hành vi tái diễn sau xử phạt hành chính, có thể đề nghị cơ quan công an khởi tố theo Điều 181 BLHS.
4. Sử dụng dịch vụ điều tra chuyên nghiệp khi cần bằng chứng tinh vi: Trường hợp bị ép hôn từ xa hoặc cần giám sát bí mật, bạn hoàn toàn có thể tìm đến đơn vị uy tín.

Như vậy, Pháp luật Việt Nam đặt tự nguyện trong hôn nhân ở vị trí tối thượng. Cưỡng ép hay cản trở hôn nhân/ly hôn là vi phạm nghiêm trọng quyền của con người và phải chịu hậu quả pháp lý rõ ràng: từ phạt hành chính đến truy cứu hình sự.

Nếu bạn hay người thân đang đối mặt với áp lực cưỡng ép hôn nhân hoặc ly hôn trái ý muốn, hãy chủ động bảo vệ mình:

• Lưu bằng chứng để khởi kiện.
• Bàn đến xử lý hành chính hay hình sự nếu cần.
• Tìm đến chuyên môn hỗ trợ như văn phòng Thám tử VDT, một đơn vị cung cấp dịch vụ điều tra uy tín, giúp thu thập bằng chứng một cách an toàn, bảo mật và pháp lý.

Khi vụ việc liên quan đến cưỡng ép hôn nhân hoặc ly hôn có dấu hiệu vi phạm pháp luật và bạn cần bằng chứng khách quan, hãy liên hệ ngay:

• Hotline: 094.368.2399
• Email: thamtuvdt@gmail.com
• Website: www.thamtuvdt.com

Công ty Thám tử VDT cung cấp giải pháp minh bạch, tin cậy, hỗ trợ bạn bảo vệ quyền hôn nhân và hạnh phúc.